Od liści po kwiaty: polifenole w konopiach i ich niezwykłe właściwości

Konopie kojarzą się głównie z popularnymi składnikami, o których głośno w ostatnich latach. Tymczasem ta roślina ma do zaoferowania znacznie więcej. Oprócz białka, błonnika i cennych kwasów tłuszczowych znajdziemy w niej także całą grupę mniej znanych, ale niezwykle ciekawych substancji. To polifenole – naturalne związki nadające roślinom barwę, smak i odporność na czynniki zewnętrzne. Choć mówi się o nich rzadziej niż o innych związkach z konopi, warto przyjrzeć się im bliżej – ich właściwości mogą być dla nas równie interesujące, zarówno w kontekście diety, jak i pielęgnacji.

Polifenole – co to i jakie pełnią funkcje?

Polifenole to naturalne związki, które wspierają rośliny w przetrwaniu trudnych warunków – zabezpieczają przed promieniowaniem UV, drobnoustrojami czy zanieczyszczeniami. Dzięki właściwościom antyoksydacyjnym chronią komórki oraz ich elementy (lipidy, białka, DNA) przed wolnymi rodnikami. Odpowiadają za barwy kwiatów, a niektóre z nich uczestniczą nawet w komunikacji między komórkami roślinnymi. Wyróżnia się wiele grup polifenoli, ale my skupimy się na tych, które w konopiach występują w największych ilościach: na flawonoidach i kwasach fenolowych. 

Cannflawiny – jak działają i gdzie ich szukać?

Szczególną klasą flawonoidów są cannflawiny A, B i C – występujące wyłącznie w konopiach. Badania sugerują, że mogą wspierać naturalne procesy ograniczające stany zapalne – w sposób odmienny od tradycyjnych środków, takich jak aspiryna. Naukowcy badają ich potencjał przeciwzapalny w kontekście funkcjonowania układu nerwowego i procesów neurodegeneracyjnych. Ponadto analizują, czy niektóre formy cannflawin mogą ograniczać namnażanie się komórek nowotworowych w warunkach laboratoryjnych.
Najwięcej cannflawin znajduje się w liściach i kwiatach konopi, a niektóre odmiany produkują je już w fazie kiełkowania – zanim pojawią się pierwsze kannabinoidy.

Pozostałe flawonoidy – naturalne antyoksydanty

Poza cannflawinami, w konopiach można znaleźć inne flawonoidy, powszechne w świecie roślin, takie jak apigenina, luteolina i kwercetyna. Wszystkie wykazują silne działanie przeciwutleniające, a dodatkowo posiadają szereg innych właściwości:

• Apigenina –  może wspierać relaks i równowagę układu nerwowego. Dużo apigeniny zawiera m.in. rumianek, który bywa wręcz wzorcowym przykładem dla badań nad tą substancją.
• Luteolina – znana z potencjału przeciwzapalnego i przeciwalergicznego, niektóre źródła sugerują potencjalne właściwości neuroprotekcyjne. Występuje w ziołach, takich jak oregano i tymianek oraz w warzywach – m.in. w selerze, marchwi i papryce.
• Kwercetyna – jest badana pod kątem właściwości przeciwzapalnych i antyalergicznych, może również wspierać układ sercowo-naczyniowy. Jest to jeden z najczęściej badanych flawonoidów w kontekście diety człowieka. Jej źródłem są m.in. jabłka, cebula i winogrona.
• W konopiach występują także orientyna i witeksyna, które wykazują potencjał ochronny wobec komórek nerwowych i układu krążenia. 

Konopie wyróżnia jednak to, że flawonoidy występują w nich w towarzystwie unikalnych cannflawin, co czyni je wyjątkowym źródłem bioaktywnych substancji. W połączeniu z kannabinoidami i terpenami tworzą tzw. efekt otoczenia (entourage effect) – zjawisko, w którym różne składniki rośliny wzajemnie wzmacniają swoje działanie, np. ułatwiając wchłanianie lub chroniąc przed rozkładem przez enzymy w ciele człowieka.

Ostatni element układanki…

… czyli mało znane kwasy fenolowe (takie jak kwas kawowy, ferulowy, chlorogenowy). One również mają właściwości antyoksydacyjne i ochronne oraz pełnią w roślinach funkcję strukturalną. Występują głównie w łodygach, liściach, częściowo także w nasionach. Są szeroko rozpowszechnione w świecie roślin – znajdziemy je w kawie, pełnych ziarnach zbóż czy owocach. Konopie są ich dodatkowym, mniej oczywistym źródłem. Są cenione za swoje właściwości przeciwutleniające, które wspierają naturalne procesy ochrony komórek przed wolnymi rodnikami. Niektóre z tych związków są łączone ze wspieraniem równowagi metabolicznej i poziomu glukozy. Inne natomiast zwróciły uwagę naukowców w badaniach nad wirusami odpowiedzialnymi za przeziębienia.

Jak wykorzystać polifenole z konopi?

W naszej ofercie znajdziesz wiele produktów z konopi, ale to nasza herbatka z kwiatów Finoli wyróżnia się szczególnie wysoką zawartością naturalnych polifenoli. Warto też spróbować kiełków konopi, które można łatwo wyhodować z niełuskanych nasion. Oba produkty mają szerokie zastosowanie w kuchni, ale mogą być również dodatkiem do pielęgnacji! Poniżej znajdziesz szereg pomysłów, które pozwolą Ci wyciągnąć maksimum korzyści:

Herbatka konopna:

• Klasyczny napar – najprostsza opcja, czyli zalanie suszu gorącą wodą. Polifenole dobrze ekstrahują się w wodzie, dodatek śmietanki zwiększa rozpuszczalność kannabinoidów (pomoże to uzyskać wspomniany wcześniej efekt otoczenia)
• Cold brew (napar na zimno) – zalej susz zimną wodą i zostaw na kilka godzin. Ma delikatniejszy smak i świetnie sprawdzi się jako letnie orzeźwienie.
• Smoothie wzbogacone naparem – zamiast mleka czy soku, wzbogaci jego odżywcze właściwości
• Domowy tonik do twarzy – schłodzony napar można przelać do buteleczki z atomizerem i używać jako spray nawilżający i odświeżający skórę, o naturalnym działaniu antyoksydacyjnym.
• Nasączanie maseczek w płachcie – napar można wykorzystać jako „esencję” do maseczek bawełnianych DIY albo do gąbeczek kosmetycznych i podarować swojej skórze porcję polifenoli w ramach domowego SPA.
• Kostki lodu z herbatką konopną – ostudzony napar można zamrozić, a następnie wykorzystać do napojów, smoothie albo stosować jako chłodzący masaż twarzy.
• Dodatek do kąpieli lub inhalacji parowych – napar można wlać do wanny lub miski z gorącą wodą do inhalacji, wspomagając uczucie relaksu i zapewniając całej skórze kontakt z antyoksydantami.
• Płukanka do włosów – użyj ostudzonego naparu jako ostatniego płukania po myciu. Włosy zyskują naturalny połysk, a kontakt skóry głowy z polifenolami może wspierać jej równowagę.

Kiełki z nasion:

• Dodatek do sałatek, wrapów – świeże kiełki nadają chrupkości i lekko orzechowego smaku.
• Posypka do kanapek, tostów lub kremowych zup (zdrowa i lekka alternatywa dla grzanek)
• Smoothie i smoothie bowls – zmiksowane z owocami i jogurtem wzbogacają napój o błonnik i polifenole.
• Fermentacja – kiełki mogą być bazą do kiszonek, np. w połączeniu z innymi warzywami.
• Maseczka odżywcza – rozgniecione świeże kiełki z jogurtem naturalnym i miodem mogą być stosowane jako maseczka antyoksydacyjna.
• Peeling enzymatyczny DIY – zmiksuj kiełki z płatkami owsianymi i oliwą aby otrzymać organiczny, naturalny scrub.

Podsumowanie

Polifenole w konopiach to znacznie więcej niż ciekawostka botaniczna. To rozbudowany system obronny rośliny, który w naszym codziennym życiu może inspirować do dbania o równowagę organizmu i kondycję skóry. Szczególne miejsce zajmują tu cannflawiny – unikatowe związki występujące wyłącznie w konopiach, których potencjał naukowcy dopiero zaczynają odkrywać. W połączeniu z flawonoidami i kwasami fenolowymi tworzą one złożoną sieć wzajemnych zależności. Ta różnorodność sprawia, że konopie wyróżniają się na tle innych roślin. Sięgając po herbatkę konopną czy świeże kiełki, korzystamy więc nie tylko z kolejnego ziołowego dodatku do diety, lecz z całego wachlarza naturalnych związków, które razem działają pełniej i skuteczniej.

A jeśli zaintrygowały Cię możliwości polifenoli – daj im szansę! W naszym sklepie herbatę z kwiatów odmiany Finola znajdziesz tutaj [LINK], a niełuskane ziarna, które możesz skiełkować (oraz oczywiście wykorzystać na wiele innych sposobów) – tutaj [LINK].

Bibliografia:

1. Novel cannabis flavonoid, cannflavin A displays both a hormetic and neuroprotective profile against amyloid β-mediated neurotoxicity in PC12 cells: Comparison with geranylated flavonoids, mimulone and diplacone. Biochemical Pharmacology. [https://doi.org/10.1016/j.bcp.2019.08.011]  
2. Chemistry and Biological Activities of Cannflavins of the Cannabis Plant. Cannabis and Cannabinoid Research. [https://doi.org/10.1089/can.2023.0128] 
3. Flavonoids in Cannabis sativa: Biosynthesis, Bioactivities, and Biotechnology. ACS Omega. [https://doi.org/10.1021/acsomega.1c00318] 
4. Analysis of Phenolic Compounds in Commercial Cannabis sativa L. Inflorescences Using UHPLC-Q-Orbitrap HRMS. Molecules. [https://doi.org/10.3390/molecules25030631] 
5. Cannflavins from hemp sprouts, a novel cannabinoid-free hemp food product, target microsomal prostaglandin E2 synthase-1 and 5-lipoxygenase. PharmaNutrition. [https://doi.org/10.1016/j.phanu.2014.05.001] 
6. Biosynthesis of cannflavins A and B from Cannabis sativa L. Phytochemistry. [https://doi.org/10.1016/j.phytochem.2019.05.009] 
7. What Are Cannflavins and What Do They Do? – Leafwell [https://leafwell.com/blog/flavonoid-cannflavins] 
8. Comparative Analysis of Polyphenolic Profile and Chemopreventive Potential of Hemp Sprouts, Leaves, and Flowers of the Sofia Variety. Plants. [https://doi.org/10.3390/plants13152023] 
9. Cannabis sativa: The Plant of the Thousand and One Molecules. Frontiers in Plant Science. [https://doi.org/10.3389/fpls.2016.00019] 
10. The Therapeutic Potential of Apigenin. International Journal of Molecular Sciences. [https://doi.org/10.3390/ijms20061305] 
11. Recent Advances in Potential Health Benefits of Quercetin. Pharmaceuticals. [https://doi.org/10.3390/ph16071020] 
12. Luteolin: A promising natural agent in management of pain in chronic conditions. Frontiers in Pain Research. [https://doi.org/10.3389/fpain.2023.1114428] 
13. Review of the effects of vitexin in oxidative stress-related diseases. Food Science & Nutrition. [https://doi.org/10.1002/fsn3.1567] 
14. A Review on Medicinal Properties of Orientin. Advances in Pharmacological and Pharmaceutical Sciences. [https://doi.org/10.1155/2016/4104595] 
15. Secondary Metabolites Profiled in Cannabis Inflorescences, Leaves, Stem Barks, and Roots for Medicinal Purposes. Scientific Reports. [https://doi.org/10.1038/s41598-020-60172-6] 
16. Taming THC: potential cannabis synergy and phytocannabinoid-terpenoid entourage effects. British Journal of Pharmacology. [https://doi.org/10.1111/j.1476-5381.2011.01238.x] 
17. A Review of the Health Protective Effects of Phenolic Acids against a Range of Severe Pathologic Conditions (Including Coronavirus-Based Infections). Molecules. [https://doi.org/10.3390/molecules26175405] 
18. Chlorogenic Acid: A Systematic Review on the Biological Functions, Mechanistic Actions, and Therapeutic Potentials. Nutrients. [https://doi.org/10.3390/nu16070924]